ปัจจัยกระตุ้นมะเร็งตัวร้าย

ร่างกายประกอบด้วยเซลล์มารวมกันเป็นอวัยวะทำงานต่างๆกันโดยมีสารพันธุกรรมออกคำสั่งร่างกายประกอบด้วยเซลล์ภายใต้สภาวะกดดันทำให้เซลล์แบ่งตัวและเรียงตัวกันผิดรูปแบบกลายเป็นเนื้อร้าย ปัจจัยที่กระตุ้นให้เกิดมะเร็ง มีทั้งปัจจัยภายใน และภายนอก มีทั้งควบคุมได้ และควบคุมไม่ได้ เช่น อายุ , Alcohol , Chronic Inflammation , Diet , Hormones , Immunosuppression , Infectious Agents , Obesity , Radiation , Sunlight , Tobacco

ปัจจัยที่กระตุ้นให้เกิดมะเร็ง มีทั้งปัจจัยภายใน และภายนอก มีทั้งควบคุมได้และควบคุมไม่ได้

• ปัจจัยภายใน เช่น ความผิดปกติในสารพันธุกรรมซึ่งสามารถที่จะสืบทอดกันรุ่นสู่รุ่นเป็นมรดกเลือด หรือจากพฤติกรรมเช่นความอ้วทำให้ มีฮอร์โมนมากเกินปกติ กระตุ้นมะเร็งเต้านมได้ หรือทำให้มีไขมันเกาะตับ ทำให้กลายเป็นตับแข็ง และมะเร็งในที่สุด

• ปัจจัยภายนอก มีได้หลากหลาย แต่ที่มีหลักฐานสนับสนุนชัดเจน ได้แก่

– บุหรี่ทั้งแบบจุด แบบ heat not burn หรือแม้กระทั่งบุหรี่ไฟฟ้ามีสารก่อมะเร็งมากมาย 80 - 90 ชนิด ซึ่งมีความสัมพันธ์กับมะเร็งปอด มะเร็งกล่องเสียง มะเร็งในช่องปาก มะเร็งหลอดอาหาร มะเร็งกระเพาะปัสสาวะมะเร็งไต มะเร็งปากมดลูก เป็นต้น และแม้ว่าหยุดบุหรี่แล้ว ความเสี่ยงก็ไม่ได้ลดลง เพราะเกิดความเสียหายถาวรไปแล้ว ส่วนการสูบบุหรี่มือสอง พบได้ถึง 20% ในมะเร็งปอด ปัจจัยภายนอก มีได้หลากหลาย แต่ที่มีหลักฐานสนับสนุนชัดเจน ได้แก่

– อาหารส่งผลทั้งทางตรงและทางอ้อม ทางตรง เช่น อาหารบางจำพวกมีสารก่อมะเร็ง เช่นอาหารแปรรูป ไส้กรอก แฮม เบคอน ไส้อั่ว อาหารปิ้งย่างแบบที่มีเขม่าควัน อาหารรมควันอาหารที่มีสารพิษเจือปน เช่น กลุ่มถั่วที่มีความชื้น และขึ้นราโดยที่เรามองไม่เห็น อาหาร สุกๆดิบๆที่มีพยาธิ ไปทำให้เกิดการอักเสบเรื้อรังของทางเดินอาหาร และทางเดินนํ้าดี ส่วนทางอ้อมคืออาหารประเภทแป้งและไขมันส่วนเกิน ที่ก่อให้เกิดความอ้วน เพราะไขมันส่วนเกินในร่างกายเรา สามารถกระตุ้นให้เกิดมะเร็งมากมาย และยิ่งอันตราย หาก กินซํ้าๆนิดเดียวกันเป็นประจำ

– สภาพแวดล้อมแน่นอนว่า รอบๆตัวเรา มีสารซึ่งก่อให้เกิดมะเร็งมากมาย หลักการก็คงเดิม “ความซํ้าซาก” หากสารก่อมะเร็งนั้น อยู่ในบ้าน หรือที่ทำงานเรา สุดท้าย มันก็จะสะสมจนเกิดปัญหาแน่นอน เช่น สารเคมีบางชนิด แร่ใยหิน การตากแดดมากเกินไป

– การติดเชื้อ การติดเชื้อมีความสัมพันธ์กันกับการเกิดมะเร็งได้หลายรูปแบบ สาเหตุที่เด่นชัดที่สุดเกิดจากการติดเชื้อไวรัส ซึ่งสามารถทำให้เกิดความผิดปกติได้ ถึงระดับสารพันธุกรรมเช่น Epstein-Barr virus ทำให้เกิดมะเร็งต่อมนํ้าเหลืองบางชนิด และมะเร็งหลังโพรงจมูก, ไวรัสตับอักเสบบี ทำให้เกิดมะเร็งตับ,HPV virus ทำให้เกิดมะเร็งปากมดลูก และมะเร็งในช่องปาก, HIV virus ทำให้เกิดมะเร็งต่อมนํ้าเหลือง และมะเร็งผิวหนังบางชนิด การติดเชื้ออื่นๆได้แก่การติดเชื้อที่ทำให้เกิดการอักเสบเรื้อรัง หรือมีสารพิษที่สร้างจากเขื้อนั้นๆ เช่น พยาธิใบไม้ในตับ ทำให้เกิดมะเร็งท่อนํ้าดี การติดเชื้อ H.pyloriที่ทำให้เกิดโรคกระเพาะ ทำให้เพิ่มความเสี่ยงของมะเร็งกระเพาะ เป็นต้น

นพ.เอกกมล ไพบูลย์วัฒนพงศ์

แพทย์อายุรกรรม สาขาอายุรเวชศาสตร์มะเร็งวิทยา

ศูนย์มะเร็ง โรงพยาบาลจุฬารัตน์ 3 อินเตอร์

สามารถติดต่อเพื่อรับข้อมูลการรักษา หรือทำนัดเข้าปรึกษาแพทย์

📞โทร. 090-953-5460